Giáo xứ Nghi Lộc: Điểm hẹn đầu xuân lý tưởng

Giáo xứ Nghi Lộc, thuộc Giáo hạt Đông Tháp, được thành lập năm 1929. Là một xứ đạo có lịch sử lâu đời và hào hùng. Hiện nay giáo xứ có gần 2600 tín hữu. Tuy được chính thức thành lập năm 1929, nhưng từ trước đó hơn nửa thế kỉ, dòng lịch sử của Nghi Lộc đã được viết nên từ những giọt mồ hôi cùng máu và nước mắt của cha ông.

Chúng ta biết rằng, nửa cuối thế kỉ XIX là thời kì dầu sôi lửa bỏng, đau thương khủng khiếp bậc nhất cho những người Công giáo Việt Nam. Tưởng có lúc phải lụi tàn, không hi vọng sống còn vì những cuộc bách hại liên miên, đầy tính dã man tàn bạo do vua quan nhà Nguyễn và giới sĩ phu Văn Thân lúc bấy giờ chủ trương. Khắp các thôn làng thuộc Thanh - Nghệ - Tĩnh - Bình, cuộc bách hại lại thêm phần dữ dội. Những giáo dân từ mọi nẻo đã chạy về một vùng đất với tên gọi đơn sơ là “làng Nghi” và sau này trở thành giáo xứ Nghi Lộc để lánh nạn, tìm chốn nương thân.

Theo các tài liệu còn lưu giữ được và theo lời các bậc cao niên trong làng kể lại, những năm dưới thời vua Tự Đức là thời kì đau thương nhất của giáo xứ này. Năm Tự Đức thứ 27 (1874), một cuộc thiêu sát kinh hoàng do các sĩ phu Văn Thân đã nổ ra tại đây. Một họ đạo với số giáo dân chưa quá 200 người lúc bấy giờ đã có đến 77 vị ngã xuống vì Đức tin.

Về sau, khi sự bách hại đạo Chúa giảm dần, thì họ Nghi Lộc được nhập vào xứ Hội Yên. Tuy cách nhau hơn 20km nhưng tình cảm gắn bó giữa xứ mẹ và Nghi Lộc luôn khăng khít. Từ năm 1881 – 1929, họ Nghi Lộc được nhập về xứ Phi Lộc để thuận tiện hơn trong công việc mục vụ và đời sống Đức tin của giáo dân. Nghi Lộc trở thành họ đạo lớn nhất trong xứ Phi Lộc.

Gần 50 năm thuộc xứ Phi Lộc, họ Nghi Lộc đã có nhiều đóng góp lớn lao cho sự thăng tiến về nhiều mặt của xứ mẹ. Cho đến tháng 7 năm 1929, họ Nghi Lộc đã được Bề trên đồng ý cho tách ra thành lập giáo xứ riêng. Danh xưng Nghi Lộc lấy từ hai chữ cuối của câu danh nho được lưu giữ trong kho tàng văn hóa của giáo xứ: “Khánh vô bất nghi. Thụ thiên bách lộc” (Thụ hưởng muôn ơn Trời. Mừng vui vì làm việc gì cũng nên).

Từ những ngày đầu thành lập, giáo xứ này được Bề trên ưu ái sai đến các linh mục quản xứ đầy nhiệt thành và nhiều vị trong số đó có học vấn cực kì uyên thâm. Tuy nhiên, đã từng có giai đoạn suốt gần bốn thập kỉ, Nghi Lộc không có cha quản xứ, chỉ được các cha xứ lân cận đến phụ trách. Tuy vậy, đời sống Đức tin của giáo dân vẫn luôn được chăm lo và triển nở.

Người ta từng biết đến Nghi Lộc là một xứ đạo nổi tiếng hiếu học. Từ những năm 50, 60 của thế kỉ trước, khi các vùng xung quanh nhiều nơi không có trường lớp, hoặc phải đi học ở những nơi xa xôi, thì Nghi Lộc đã có trường tiểu học – trung học Thiên Khải Đường lừng danh, là nơi dạy dỗ cho nhiều giáo dân và lương dân. Hiện một số học sinh ngày xưa của trường vẫn còn sống. Bây giờ mỗi lần đi qua giáo xứ, người ta lại thấy ngôi trường Thiên Khải Đường mới được xây dựng lại sừng sừng giữa một khuôn viên rộng rãi, là nơi dạy giáo lý cho con em trong xứ.

Nghi Lộc cũng trở nên nổi tiếng mỗi dịp Giáng sinh về. Đây là điểm đến đầy lí thú cho anh chị em lương, giáo trong vùng. Rất nhiều năm, giáo xứ được Bề trên Giáo phận ưu ái đến thăm viếng và làm công tác mục vụ vào mùa Giáng sinh. Giáng sinh năm 2006, giới trẻ Nghi Lộc đã dựng một cây thông cao hơn 40m, được VTV3 Đài Truyền hình Việt Nam công nhận là cây thông Noel cao nhất Việt Nam.

Với một lịch sử bị bách hại triền miên, và vốn được hình thành từ trong những cuộc bách hại đạo Chúa, thế nên Nghi Lộc luôn đề cao và tôn trọng sự thật, công lý. Luôn kiên trung bảo vệ Đức tin. Đó cũng là lý tưởng mà giáo xứ Nghi Lộc, rộng hơn là các vùng miền trong Giáo phận Vinh hướng đến! Trong những năm gần đây, khi Giáo hội Việt Nam bị bách hại ở nhiều nơi, thì Nghi Lộc, cách riêng là giới trẻ và ca đoàn, đã tổ chức nhiều chương trình thắp nến cầu nguyện, hiệp thông trong tình liên đới giữa những người cùng chung niềm tin.

Giới trẻ Nghi Lộc năng động và nhiệt tình. Dù ở quê hương hay đang đi học tập, làm ăn xa, giới trẻ Nghi Lộc luôn có những đóng góp sống động cho Giáo hội và cộng đoàn dân Chúa. Dẫu vẫn còn đó những khó khăn và nhiều khi là hạn chế, nhưng tin tưởng rằng đến với Nghi Lộc, đến với giới trẻ giáo xứ này, mỗi chúng ta sẽ có nhiều điều “mang về” trong hành trang của bước chân người trẻ!

Mùa Xuân này, hãy đến Nghi Lộc để được “Gặp Chúa trên quê hương”...